Co to jest hydropiaskowanie?

Dzisiaj postaramy dostarczyć konkretnej odpowiedzi na pytanie Co to jest hydropiaskowanie?. To pytanie pojawiaja się coraz częściej w specjalistycznej oraz obiegowej opinii, lecz nie każdy zdaje sobie sprawę z tego na czym to dokładnie polega. W poniższym artykule postaramy się też wyjaśnić ogólniej czym jest proces czyszczenia strumieniowo-ściernego, co pozwoli nam na lepsze wyjaśnienie techniki hydropiaskowania oraz jego zalet. Ten artykuł jest skierowany do wszystkich – zarówno profesjonalistów, jak również laików, dlatego wyjaśnimy wszystko od początku. Jeśli poruszasz się swobodnie w tym temacie, możesz skorzystać z poniższego spisu treści i przeskoczyć do wybranego tematu. Zaczynamy!

Termin piaskowanie funkcjonuje właściwie potocznie, jednak bardzo szeroko i z pewnością każdy automatycznie skojarzy czego dotyczy. Nazwa (jak również nazwa urządzenia – piaszczarka/piaskarka) się wzięła od kruszywa, które najczęściej było wykorzystywane do tego procesu. Jednak poprawna i fachowa nazwa to czyszczenie strumieniowo-ścierne, która obejmuje pełny zakres zagadnienia dla tej metody przygotowywania powierzchni. Czyszczenie strumieniowo-ścierne bardzo różni się od siebie w zależności od rodzaju stosowanego ścierniwa, sposobu w jaki jest podawane oraz prędkości wyrzucanych cząsteczek. Odpowiednia konfiguracja tych parametrów pozwala na uzyskanie różnych efektów, które znajdą zastosowanie w konkretnych przypadkach. Niektóre są regulowane przez konkretne normy o czym poniżej.

Przed nałożeniem farby lub innej powłoki, powierzchnia (w tym przypadku stal), powinna zostać odpowiednio przygotowana i wielowymiarowo oczyszczona. Nie dotyczy to usunięcia jedynie starej powłoki czy jej resztek. Musimy pozbyć się wszystkiego co przeszkadzałoby uzyskać jak najlepszą przyczepność tej nowej czyli rdzy, lakierów, kurzu, żywic, olejów, zgorzelin etc. Z jednej strony technika czyszczenia strumieniowo-ściernego pozwala na nadanie odpowiedniej chropowatości z drugiej odpowiednio wygładza całą powierzchnię poprzez przygotowanie krawędzi, spoin czy nieregularnych obszarów powierzchni uznawanych za wadliwe. Niektóre powierzchnie muszą po przygotowaniu spełniać określone normy. Wśród nich wyróżnia się normę ISO 8501, wyróżniającą cztery klasy czystości powierzchni:

SA3 – powierzchnia jest oczyszczona do stali czystej gołym okiem, posiadającą jednolity, metaliczny kolor. Ten efekt możemy uzyskać jedynie w przypadku nowych elementów stalowych.
SA2.5 – powierzchnia jest oczyszczona ze wszystkich powłok, rdzy czy tłustych osadów. Mogą występować jedynie drobne, pojedyncze plamki.
SA2 – powierzchnia jest pozbawiona wszystkich zanieczyszczeń, a pozostać mogą jedynie drobne pozostałości, które przylegają bardzo silnie do podłoża,
SA1 – powierzchnia jest dogłębnie oczyszczona i nie widać zanieczyszczeń nawet przy zastosowaniu powiększenia.

Istnieje również klasa „stoczniowa”, wyznaczająca zupełnie inny standard czystości czyli SA1.5.

CC BY-SA 3.0 Zureks źródło: Wikipedia.org

CC BY-SA 3.0 Zureks źródło: Wikipedia.org

W momencie gdy ścierniwo uderza w powierzchnię, ziarna rozszczepiają się na wiele, drobnych oraz lotnych cząsteczek. Powodują one poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Wciągnięte przez płuca operatorów piaskarek czy osoby, które znajdują się w najbliższym otoczeniu, mogą spowodować wiele groźnych następstw oraz chorób. Ironią jest, że właśnie piasek będący prekursorem potocznego nazewnictwa procesu oraz sprzęty, jest również najbardziej niebezpieczny pod tym względem. Dostając się do naszych płuc w formie pyłu krzemionkowego, doprowadza bardzo często do choroby jaką jest krzemica. Konsekwencją tej choroby są zaburzenia oddychania, a w następstwie śmierć. Po szeregu śmiertelnych przypadków i serii badań nad tym przypadkiem, zakazano wykorzystywania piasku jako ścierniwa w wielu krajach Unii Europejskiej. Nie sam piasek kwarcowy stanowi zagrożenie. Także żużel węglowy zmienia się w lotny beryl, wywołujący u wdychających groźne nowotwory lub berylozę. Używając różnych zamienników możemy mieć do czynienia z takimi toksycznymi pierwiastkami w formie lotnej jak ołów, kadm, arsen, kobalt czy wanad. Oprócz tego nie samo ścierniwo stanowi problem. To także odrywane cząsteczki powierzchni czy podłoża zawierają groźne substancje. W przypadku powłok będziemy mieli do czynienia z barem, ołowiem, chromem czy miedzią, a w przypadku farb biobójczych z tributylocyną. Wiele lakierów zawiera również krzemionkę oraz pozostałości po poprzednim czyszczeniu strumieniowo-ściernym. Fragmenty kruszywa potrafią również dogłębnie zranić i okaleczyć na cały życie. Dlatego tak ważny jest odpowiedni strój przeznaczony do tego procesu, izolujący najbardziej narażoną osobę czyli operatora oraz wyposażenie do izolacji otoczenia.

Strój operatora musi spełniać wymogi BHP chroniąc go bezpośrednio na jego stanowisku wykonywania pracy, gdzie przeprowadza proces obróbki ściernej niezależnie czy jest to piaskowanie, czy śrutowanie. Pierwszą rzeczą jest hełm piaskarza, wyposażony w transparentną osłonę przed groźnymi cząsteczkami. Przyłbica hełmu jest wyposażona w regulowaną szynę montażową, a także podłączenie aparatury tlenowej, która umożliwia dopływ powietrza do wnętrza hełmu izolującego. Wszystkie tego typu hełmy muszą być wykonane zgodnie z obowiązującymi normami, by zapewniać najwyższa skuteczność. Drugą rzeczą jest pyłochronny kombinezon do piaskowania. Powinien on zostać wykonany z lekkich materiałów, dając możliwość swobodnego wykonywania ruchów ale jednocześnie ma być wystarczająco trwały, by zapewnić odporność na uszkodzenia mechaniczne. Odpowiedni splot oraz rodzaj materiałów pozwala na swobodną cyrkulację powietrza ze środku kombinezonu na zewnątrz. Trzecią rzeczą są solidne rękawice ze skóry lub innego tworzywa, mające chronić przed zapyleniem i uszkodzeniem ciała. Pracując w otwartym terenie musimy zadbać o czwartą rzecz czyli odpowiednie parawany lub komory śrutownicze, w przypadku procesu piaskowania śrutem. Nie można pozwolić by szkodliwe pyły wydostawały się poza obręb naszych prac, powodując zagrożenie dla przechodniów, mieszkańców czy innych pracowników budowy.

Hydropiaskowanie pod względem mechaniki działa tak samo jak piaskowanie. Jednakże wykorzystanie wody w tym procesie skutecznie ogranicza pylenie. Pozwala to więc na bezproblemowe i zgodne z przepisami wykorzystywanie np. piasku kwarcowego o którego szkodliwych właściwościach pisaliśmy wcześniej. Ograniczanie pylenia następuje poprzez zwiększenie masy kruszywa, powodując jego szybsze opadanie w strefie czyszczenia. Nie roznosi się po okolicy w postaci szkodliwego pyłu tworząc poważne zagrożenie. Hydropiaskowanie to także nie jest jeden termin na wszystko. Wariantów istnieje naprawdę wiele. Rozróżniamy natomiast trzy podstawowe metody hydropiaskowania:

Piaskowanie myjką ciśnieniową

Piaskowanie myjką ciśnieniową to niezwykle prosta i nieskomplikowana forma piaskowania, bez udziału sprężonego powietrza w procesie. Używając specjalnej dyszy inżektorowej, zasysamy piasek do lancy myjki ciśnieniowej, który łączy się ze strumieniem wody i w niej nabiera dużej prędkości. Aby piasek mógł być wygodnie zasysany musi być całkowicie suchy. Zaletą tej metody jest mały nakład na sprzęt. Całe nasze wyposażenie to myjka ciśnieniowa oraz specjalna lanca do hydropiaskowania. Nie potrzebujemy posiadać dużych kompresorów, ani hydropiaskarek. Zasilanie samej myjki jest tańsze niż zasilanie kompresora. Podsumowując dzienne koszta również są niższe. Rozwiązanie obarczone jest wadą w postaci dużego zużycia piasku, którego nie da się kontrolować oraz sam strumień wodny, który łatwo rykoszetuje, powodując np. zachlapanie maskę operatora. Każde zabrudzenie maski, bądź zmoczenie inżektora może powodować przerwy w pracy. Metoda ta jest dedykowana w szczególności do płaskich powierzchni oraz takich, których nie da się zniszczyć (stal, beton, asfalt etc.). Świetnie się nadaje do punktowego usuwania ognisk korozji, oznakowania poziomego czy drobnych prac piaskarskich wspomagających mycie ciśnieniowe. Metoda ta absolutnie nie nadaje się do czyszczenia delikatnych powierzchni (posągów, piaskowca, elewacji ceglanych etc.) z uwagi na małą kontrolę strumienia i bardzo duże ryzyko zniszczenia. W tym przypadku nie powinniśmy hydropiaskować.

Piaskowanie w osłonie wodnej

Piaskowanie w osłonie wodnej to metoda w której do standardowego procesu piaskowania suchego dodaje się dyszę podającą wodę bezpośrednio przed wyrzuceniem ścierniwa na powierzchnię czyszczoną. Jest to bardzo skuteczny półśrodek do tego, żeby piaskować zgodnie z przepisami, niemniej posiada sporo wad:

• zużywa ogromną ilość wody w procesie,
• podanie wody w ostatniej fazie spowalnia ścierniwo osłabiając skuteczność piaskowania,
• duża ilość pyłów, które nie namokły pod wpływem wody i uwolniły się do otoczenia,
• problemy z pracą na znacznych wysokościach kiedy ciśnienie w wężach zasilających wodę znacznie spada.

Zaletą tej metody jest zgodność z przepisami oraz niska cena urządzenia do piaskowania.

Hydropiaskowanie (piaskowanie mokre)

Docelowa forma hydropiaskowania, powszechnie stosowania w Europie Zachodniej.

Hydropiaskowanie to proces polegający na czyszczeniu dowolnej powierzchni ścierniwem zmieszanym z wodą już na etapie zbiornika, które mokre przetłaczane jest pod ciśnieniem z kompresora do przewodu piaskarskiego. Efekt jest podobny jak przy piaskowaniu, jednak pylenie ograniczone jest o 95%.

Wadą tego rozwiązania jest wyższa cena zakupu zestawu oraz brak możliwości przestawienia się na piaskownie suche jeśli obecność wody jest niewskazana. Natomiast szereg zalet skutecznie przekonuje do wybrania takiej opcji:

• Możemy stosować mokry piasek płukany zamiast suchego kruszywa. Płukany piasek jest 7-8 krotnie tańszy od suszonego oraz średnio 20 krotnie tańszy od innych ścierniw stosowanych do piaskowania suchego,
• dobrze namoczony piasek jest cięższy przez co ma większą energię kinetyczną niż suchy. Dzięki temu zachowując tę samą skuteczność piaskowania, zużywamy dwukrotnie mniej ścierniwa niż w analogicznym procesie piaskowania suchego,
• pylenie podczas hydropiaskowania jest skutecznie ograniczone o 95%,
• ilość wody natryskiwanej na powierzchnię czyszczoną jest minimalna (zależy od granulacji ścierniwa), dzięki czemu możemy piaskować nawet wewnątrz budynków,
• mokry piasek wytwarza mniejsze tarcie, dzięki czemu żywotność węży piaskarskich i dysz jest wydłużona kilkukrotnie,
• mamy bardzo duże możliwości regulacji strumienia (regulacja ciśnienia, ilości piasku, ilości dodatkowej wody, rodzaju dysz i typów kruszyw), dzięki czemu tym samym urządzeniem możemy wykonywać ciężkie prace anytkorozyjne i delikatne czyszczenie powierzchni zabytkowych. Możemy również wykorzystać taką hydropiaskarkę w strefach EX czyli zagrożonych wybuchem.

Możecie zobaczyć jak to wygląda w praktyce tutaj:
https://www.youtube.com/watch?v=Jk0r8_9QIgg

Podsumowanie

Każda technika będzie miała swoje plusy i minusy, a odpowiednie dobranie sprzętu pod konkretne zlecenia pozwoli nam zoptymalizować przebieg wykonywanych przez nas prac. Praktycznie każda technika wodna usuwa wszystkie niedogodności związane z tradycyjnym piaskowaniem lub skutecznie je redukuje. Czy to zagrożenia, wymagania co do stroju czy ścierniwa. Podsumowując najlepszą opcją patrząc na zestawienie wad i zalet będzie hydropiaskowanie właściwe czyli piaskowanie mokre. Obecnie na rynku funkcjonuje kilka firm oferujące sprzęty przeznaczone do hydropiaskowania. Największą reputacją cieszą się hydropiaskarki Torbo, które posiadają szereg innowacji oraz dodatkowych zalet. Jednakże często ich cena zniechęca laików, do zakupu gdy konkurencja oferuje podobne sprzęty w znacznie niższej cenie. Wynika to jednak z używania tańszych komponentów oraz rozwiązań sprzed kilkunastu lat, ale powoduje niższą cenę zakupu. Jednak wybór techniki czy sprzętu zawsze należy do kupującego, a my postaraliśmy się wyjaśnić dokładnie z czym wiąże każda z nich. Posiadając tą wiedzę lub odpowiednio ją uzupełniając, możecie śmielej poruszać się po rynku urządzeń oraz usług, dobierając dla siebie to co najlepsze.

Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o urządzeń do piaskowania na mokro firmy Torbo możecie to zrobić tutaj: https://promur.pl/urzadzenia/torbo/